Wielkanoc, jest świętem niezwykle radosnym.
W Polsce obchodzona jako Dzień Zmartwychwstania, ale także jako czas pożegnania zimy i odrodzenia się przyrody wiosną.
Wielkanocne symbole i zwyczaje są niezwykle barwne, pomieszane ze sobą religijne i ludowe.
Obrzędy te, mają bogatą tradycję i sięgają swoimi korzeniami odległych czasów.
Palemki wielkanocne - święta rozpoczyna Niedziela Palmowa, zwana też "Niedzielą Męki Pańskiej", w którą chrześcijanie idą poświęcić palmy.
Jest pamiątką wjazdu Jezusa do Jerozolimy.
Poświęcone palmy zabiera się do domu.
Niedziela ta, zwana jest także "Kwietną" lub "Wierzbną".
Ludowy przekaz mówi o gałązkach bukszpanu, porzeczek, malin, które ozdabiano kwiatami. Takimi gałązkami bito symbolicznie domowników, aby zapewnić im pomyślność na cały rok. Wierzono, że zjedzenia bazi tzw. "kotka" zapewni zdrowie i bogactwo.
Natomiast poświęcone palemki, mają chronić mieszkanie przed kradzieżą i "złym okiem".
Świąteczne porządki - porządki mają na celu wymiecenie zimy, choroby, wszelkiego niedoboru.
Tak więc, przed świętami warto ten zwyczaj kontynuować, ponieważ nie jest on związany tylko ze sprzątaniem, aby mieszkanie lśniło czystością.
Topienie Judasza - kolejnym ważnym obrzędem było "topienie Judasza".
W Wielką środę chłopcy topili słomianą kukłę, która symbolizowała Judasza.
Po przejściu z nią przez całą wieś, wrzucano ją do wody, obrzucano kamieniami, dopóki nie poszła na dno.
Pogrzeb żuru i śledzia - w dawnych czasach okresy postu były ściśle przestrzegane.
Ograniczano wtedy praktycznie wszystkie potrawy. Jedzono tylko żur i śledzie.
Post kończył się w Wielki Piątek, kiedy to urządzano "pogrzeb żuru i śledzia".
Te dwie potrawy zakopywano w przygotowanym dole i żegnano się z nim na cały rok.
Święconka - podstawowym symbolem wielkanocnym jest koszyk, wraz z poświęconym jadłem.
Nie są to produkty przypadkowe. Sam koszyczek i ozdoby również mają swoje znaczenie.
Koszyczek powinien być wykonany ze słomy lub wikliny.
Na białej serwetce kładziemy chleb, który jest podstawą pożywienia,
jajko - symbol życia i zwycięstwa nad śmiercią, wędlina - symbol dostatku,
ciasto czy kawałek mazurka - symbol dobrobytu i przyjemności.
W koszyczku nie może zabraknąć baranka, jako odpowiednika Jezusa Zmartwychwstałego.
Dodatkowo znajdziemy chrzan, sól, pieprz, które używano później w kuchni.
One również miały znaczenie symboliczne.
Wielka Niedziela, inaczej "Niedziela Zmartwychwstania" - w to święto od rana słychać dzwony, huk petard. Rodziny przygotowują się i uczestniczą w niedzielnej mszy - rezurekcji.
Wracają do domów i świętują w gronie znajomych i rodziny.
Lany Poniedziałek, czyli "Śmigus Dyngus" - jest to święto, które sięga czasów pogańskich.
Symbolizuje budzenie się przyrody do życia i oczyszczenie świata z brudnych czasów zimy.
W tym dniu chłopcy oblewali panny wodą - ta, która została najmocniej oblana, miała szanse na szybkie zamążpójście.
"Zajączek" - w niektórych regionach Polski, jest kultywowana zabawa zwana "Zajączkiem".
Po świątecznym śniadaniu, osoby rozchodzą się po domu szukając drobnych upominków.
Przede wszystkim słodyczy, które zostawił dla nich "wielkanocny zajączek".
Zdjęcie: kartki.pl
Tekst: Joanna Bilska-Gajdzis
